తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవం.. నిజాం నిరంకుశ పాలనకు చరమగీతం

1947 ఆగష్టు 15న భారతవని స్వేచ్ఛావాయువులు పీల్చుకుంది. కానీ భారతదేశ నడిబొడ్డున ఉన్న హైదరాబాద్ సంస్థానం మాత్రం నిజాం నవాబు పాలనలోనే ఉండిపోయింది. బ్రిటిషర్లకు సామంతుడిగా ఉన్న ఏడో నిజాం మీర్ ఉస్మాన్ అలీఖాన్ స్వతంత్రంగా ఉండటానికి మొగ్గు చూపాడు. హైదరాబాద్ ప్రాంత ప్రజలు భారత్‌లో కలవడానికి మొగ్గు చూపినా.. నిజాం నవాబు మాత్రం అందుకు అంగీకరించలేదు. నిజాం పాలనలో రజాకర్లు చెలరేగిపోయారు. సామాన్య ప్రజానీకంపై వీరి అరాచకాలు సాగాయి. గ్రామాలపై పడి ఆస్తులను దోచుకున్నారు. హత్యాకాండను సాగించారు. నిజాం ప్రోద్భలంతో రజాకార్ల నాయకుడు కాశీం రజ్వీ ఢిల్లీ ఎర్రకోటపై అసఫ్ జాహీ పతాకాన్ని ఎగురేస్తానని ప్రగల్భాలు పలికాడు. నిజాం నిరంకుశ పాలనకు వ్యతిరేకంగా స్టేట్ కాంగ్రెస్, కమ్యూనిస్టు పార్టీ, ఆర్యసమాజ్ పోరాటాన్ని ప్రారంభించాయి. ఈ సంస్థలన్నింటినీ ఉస్మాన్ అలీఖాన్ నిషేధించాడు. తెలంగాణతోపాటు మరాఠ్వాడా, హైదరాబాద్ కర్ణాటక ప్రాంతాలు నిజాం నవాబు పాలనలో ఉండేవి. దేశం మధ్యలో ఉన్న సువిశాల ప్రాంతం భారత యూనియన్‌లో చేరకపోతే.. అది దేశ మనుగడకే ముప్పు. దీంతో హైదరాబాద్ సంస్థానంపై సైనిక చర్యకు దిగాలని నాటి హోం మంత్రి సర్దార్ వల్లభభాయ్ పటేల్ నిర్ణయించారు. నిజాం నవాబు పాకిస్థాన్ సాయం కోసం వర్తమానం పంపి, ఐక్యరాజ్య సమితిని ఆశ్రయించాడు. భారత సైన్యం 1948 సెప్టెంబర్ 13న 'ఆపరేషన్ పోలో' పేరిట హైదరాబాద్ సంస్థానాన్ని ముట్టడిని ప్రారంభించింది. హైదరాబాద్ నలువైపుల నుంచి భారత సైన్యం ముట్టడిని ప్రారంభించింది. ముందుగా మహారాష్ట్ర వైపు నుంచి అన్ని గ్రామాలను తమ ఆధీనంలోకి తీసుకున్నారు. దీనికి నల్ దుర్గ్ అనే సైన్యాధికారి నాయకత్వం వహించారు. సెప్టెంబర్ 14న ఔరంగాబాద్, జాల్నా, నిర్మల్, వరంగల్, సూర్యాపేటను ఆధీనంలోకి తీసుకోని హైదరాబాద్ వైపు వచ్చారు. తుల్జాపూర్, తల్ముమడి నుంచి బయల్దేరిన సైన్యానికి జనరల్ డిఎస్ బ్రార్ నాయకత్వం వహించారు. మద్రాస్ వైపు నుంచి వచ్చిన సైన్యానికి ఎ.ఎ. రుద్ర, కర్ణాటక వైపు నుంచి వచ్చే సైన్యానికి బ్రిగేడియర్ శివదత్త నాయకత్వం వహించారు. హైదరాబాద్‌కు నలుదిశల నుంచి భారత సైన్యం ఒక్కో గ్రామాన్ని ఆధీనంలోకి తీసుకుంటుంటే.. ఆయా గ్రామాల్లోని ప్రజలు ఆర్మీకి స్వాగతాలు పలికారు. భారత సైన్యం ముందు రజాకార్లు, నిజాం సైన్యం ఎదురు నిలవలేకపోయింది. మూడు రోజుల్లోనే దక్కన్ భాగాన్ని పూర్తిగా భారత ఆర్మీ స్వాధీనం చేసుకుంది. 16 వ తేదీ మధ్యాహ్నం సమయానికి భారత సైన్యం హైదరాబాద్ పరిసర ప్రాంతాలలో మోహరించింది. భారత సైనిక సంపత్తికి భయపడి నిజాం సైన్యం ప్రధానాధికారి ఇద్రూస్ లొంగిపోయాడు. సెప్టెంబర్ 17న సాయంత్రం సుమారు 5 గంటల సమయానికల్లా భారత ఆర్మీ హైదరాబాద్‌ను పూర్తిగా తన ఆధీనంలోకి తీసుకుంది. కాసేపటి నిజాం నవాబు భారత ప్రభుత్వానికి లొంగిపోతున్నట్టు రేడియో ద్వారా ప్రకటించాడు. అలా ఆపరేషన్ పోలో పూర్తయ్యింది. అప్పటి నుంచి సెప్టెంబరు 17ను ''గా పాటిస్తారు.

By September 17, 2019 at 08:57AM

Read More https://telugu.samayam.com/telangana/news/today-hyderabad-liberation-day-this-is-how-hyderabad-state-became-part-of-indian-union/articleshow/71160659.cms